hoofdstuk 9 / 9

9. Kennismaken met raad, AB of PS

Kennisquiz

Doel

Een luchtig onderdeel om het werk van de rekenkamer en volksvertegenwoordiging te leren kennen.

Wat

Kennisvragen met weetjes over rekenkamer en volksvertegenwoordiging.

Groepsgrootte

Onbeperkt

Duur

Circa 20 minuten.

Hoe

Kies vooraf welke vragen je wilt voorleggen of toevoegen. Leg maximaal 15 vragen voor. Dat kan op verschillende manieren: met Mentimeter, op sheet/flipover of via een invulblad

Kennisquiz

Werkinstructie

Kies vooraf welke vragen je wilt opnemen en vul waar nodig de antwoordopties in. Je kunt eigen vragen toevoegen en eigen antwoordopties invoeren. Leg maximaal 15 vragen voor.

Je kunt de vragen op meerdere manieren voorleggen:

  1. Presentatie en plenair stemmen: Download de PowerPointpresentatie (pptx - 147KB) met de vragen. Geef elke deelnemer drie stemkaartjes (rood, geel en groen) en laat ze na iedere vraag stemmen. Je kunt iedereen voor zichzelf laten bijhouden hoeveel vragen hij/zij goed heeft. Of iedereen staat en moet gaan zitten als ze een vraag fout hebben, wie aan het eind nog staat heeft gewonnen.
  2. Invulblad: Maak van de vragen een invulblad (een voor elke deelnemer) die men individueel invult. Als er veel deelnemers zijn, kun je duo’s of groepen samenstellen die samen de quiz invullen (mix volksvertegenwoordigings- en rekenkamerleden!). Schuif als iedereen klaar is het ingevulde invulblad 1 deelnemer/team naar rechts om te laten scoren hoeveel de ander goed had.
  3. Invulblad: Maak van de vragen een invulblad (een voor elke deelnemer) die men individueel invult. Als er veel deelnemers zijn, kun je duo’s of groepen samenstellen die samen de quiz invullen (mix raads/staten/AB-leden en rekenkamerleden!). Schuif als iedereen klaar is het ingevulde invulblad 1 deelnemer/team naar rechts om te laten scoren hoeveel de ander goed had.
  4. Invullen in Mentimeter, Kahoot of een ander digitaal hulpmiddel

Vragen

Hieronder volgen 16 vragen (en 1 reserve) die je kunt voorleggen:

Wat is geen gebruikelijke functie-eis in vacatures voor een rekenkamerlid?
a. ervaring met onderzoek
b. kennis van gemeente
c. rekenvaardigheid

Wat staat er over rekenkamers in de gemeentewet?
a. “De rekenkamer onderzoekt de doelmatigheid, de doeltreffendheid en de rechtmatigheid van het door het gemeentebestuur gevoerde bestuur”
b. “De rekenkamer onderzoekt de doelmatigheid, de doeltreffendheid en de rechtmatigheid van het gemeentebestuur”
c. “De rekenkamer onderzoek de doelmatigheid en doeltreffendheid van het gemeentebestuur”

Hoeveel leden heeft onze rekenkamer (inclusief secretaris)?
suggestie voor in te vullen antwoorden:
a. = werkelijke aantal - 2
b. = werkelijke aantal -1
c. = werkelijke aantal

Wat is het totale budget van onze rekenkamer?
suggestie voor in te vullen antwoorden:
Bij budget < 25.000 vul dan volgende antwoorden in: a: budget, b. budget + 30%, c. budget + 100%.
Bij budget tussen 25.000 en 80.000: a. budget - 30%, b: budget, c: budget + 30%,
Bij budget > 80.000: a. budget - 50%, b. budget min 20%, c. budget

Wat is het gemiddelde rekenkamerbudget per inwoner in Nederland?
a. € 0,95
b. € 1,30
c. € 2,80
(Nb. De bron is “De staat van het bestuur”, 2020, p.49).

Een volksvertegenwoordigingslid moeten wonen in de gemeente waar hij/zij volksvertegenwoordigingslid is. Geldt dat ook voor een rekenkamerlid?
a. Nee
b. Ja
c. Dat geldt alleen voor de voorzitter van de rekenkamer

Hoeveel inwoners heeft onze gemeente?
suggestie voor in te vullen antwoorden:
a = werkelijke aantal inwoners (afgerond in duizendtallen)
b = 120% van werkelijke aantal (afgerond in duizendtallen)
c = 140% van werkelijke aantal (afgerond in duizendtallen)

Hoeveel fracties heeft de volksvertegenwoordiging?
suggestie voor in te vullen antwoorden:
a. = werkelijke aantal
b. = aantal +1
c. = aantal +2

Wat is waar:
a. “De volksvertegenwoordiging kan de rekenkamer opdracht geven tot onderzoek”
b. “De volksvertegenwoordiging kan de rekenkamer verzoeken om een onderzoek in te stellen”
c. Allebei

Rekenkamers bevelen vaak aan dat het beleid SMART-er moet. Waar staat de A in SMART voor?
a. Aandachtig
b. Aanvullend
c. Acceptabel

Hoe heet de landelijke vereniging van rekenkamers?
a. Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies
b. Vereniging van Rekenkamers
c. Landelijke Vereniging van Rekenkamers

Welk onderwerp heeft onze rekenkamer nog nooit onderzocht?

suggestie voor in te vullen antwoorden: kies uit deze reeks 2 onderwerpen die al zijn onderzocht en 1 onderwerp dat nog nooit is onderzocht:
“Toezicht en handhaving Openbare Orde en Veiligheid”, “Invoering Omgevingswet”, “Stads- en streekvervoer”, “Kosten Jeugdzorg”, “Digitale dienstverlening”, “Informatieveiligheid, “ICT-beleid”, “Ondermijning”, “Subsidiebeleid”, “Duurzaam Inkopen & Aanbesteden”, “Verbonden partijen”, “Sturing sociaal domein”, “Warmte- en Energietransitie”, “Uitvoering Participatiewet”, “Woonbeleid”, “(programma)begroting”, “Integriteit”, “Armoedebeleid”, “Burgerparticipatie”, “Kaderstellen & Controleren door de volksvertegenwoordiging”, “Beheer Openbare Ruimte”, “Klachtafhandeling”, “Evaluatie van de rekenkamer”, “Cultuurbeleid”, “Risico’s en Reserves”, “Ouderen”.


a. = goede antwoord invullen (d.w.z. een niet onderzocht onderwerp)
b. = fout antwoord invullen (d.w.z. een wel onderzocht onderwerp)
c. = fout antwoord invullen (d.w.z. een wel onderzocht onderwerp)

Hoe lang heeft onze gemeente al een rekenkamer?
(suggestie: categorieën aanpassen als je rekenkamer jonger dan 10 jaar is):
a. minder dan 10 jaar
b. 10 jaar
c. meer dan 10 jaar

Wanneer werden rekenkamers verplicht voor Nederlandse gemeenten?
a. 2002
b. 2006
c. 2024

Wat is de hobby van de volksvertegenwoordigingsvoorzitter?
suggestie: vraag even na bij de assistent van de burgemeester wat diens hobby is, en pas de categorieën aan, zodat optie c het goede antwoord is.
a. fietsen
b. luchtgitaarspelen
c. … (goede antwoord hier invullen)

Benaderingsvraag voor als er aan het eind een gelijkspel is (wie het dichtst bij het goede antwoord zit, wint)
Hoeveel procent van de aanbevelingen van rekenkamers wordt overgenomen?
Goede antwoord is 94%
(bron: wetenschappelijk onderzoek uit 2020 van S. Keulen in 20 gemeenten (zie p.20 van het Handboek van Rekenkamers “De binnen- en buitenkant van rekenkamers”, 2024).

Download dit werkblad (docx - 20KB)

Voorstellen

1. Basispresentatie

Doel: informeren wat de rekenkamer is, mag en doet

Wat: PowerPointpresentatie

2. Kennismaken

Doel: elkaar professioneel en persoonlijk beter leren kennen

Wat: drie werkvormen met kennisvragen

3. Kennisquiz

Doel: luchtige test met weetjes over rekenkamer en volksvertegenwoordiging

Wat: quiz

Verdiepen

4. Discussie

Doel: bespreken hoe de rekenkamer kan gaan werken en hoe volksvertegenwoordiging en rekenkamer daarvoor willen samenwerken

Wat: vragen en stellingen

5. Brainstorm

Doel: bedenken van mogelijke onderzoeksonderwerpen of -vormen

Wat: drie brainstormvormen

6. Oefening

Doel: werken aan manieren om de rekenkamer succesvol te maken

Wat: drie oefeningen